D Harfi İle Başlayan Osmanlıca Terimler, 33. Sayfa

Osmanlı Terimleri Sözlüğü

Dalif Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, (C.: Düllef) Nişandan öteye düşen ok. * Ağır yük getirip adımlarını birbirine yakın atan adam.

Dalil Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Sert, sağlam, muhkem yer. * Yolu azmış kişi.

Daliye Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, (C.: Devâli) Hayvanla döndürülüp su çekilen dolap. (Suyun döndürdüğü dolaba "nâurâ" derler.)

Dalkavuk Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, t. Eline maddî menfaatler, para vesaire geçirmek için yaltakçılık ve soytarılık edip kendi vakar ve haysiyetini muhafaza etmeyen adam.

Dâll bi'l-işâre Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, İşaretle delâlet etme. Sözün işaretle mânâya delâlet etmesi.

Dâll u mudılle Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Doğru yoldan çıkanlar ve çıkaranlar, sapanlar ve saptıranlar.

Dâll-i bi-l fehvâ Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, (Dâllibilfehvâ) Fık: Söylenen sözün veya ifâdelerin hülâsasından çıkan mânaya göre delil ve işaret olmak.

Dâll-i bi-l ibare Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, (Dâllibilibâre) Fık: Bir ifade veya sözden muayyen bir mânanın ve hükmün anlaşılması. Meselâ: "Zekât, müslümanların fakirlerine verilir, hiçbir zengine verilmez" ibaresi zekâtın yalnız müslüman fakirlere verileceğine delâlet-i mutabıkıyye ile delâletidir. Zengin olan belli şahıslara da verilemeyeceğine delâlet-i tazammuniye ile delâlet eder. Zekât hususunda, zenginler ile fakirler arasında fark bulunduğuna da delâlet-i iltizamiye ile delâlet eder. (Ist. Fık. K.)