G Harfi İle Başlayan Osmanlıca Terimler, 107. Sayfa

Osmanlı Terimleri Sözlüğü

Giyabe Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Derinlik, dip.

Giyaben Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Bulunmadığı halde. Mevcut ve hazır olmaksızın. * Mahkeme veya duruşmada olmadan.

Giyabî Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Arkasından olarak. Kendi hazır olmadığı halde arkasından. Gayba âit. Gayba mensup ve müteallik.

Giyar Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Keçe. * Ehl-i zimmetin nişanı.

Giyas Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Medetkâr. Yardımcı. Nusrete yetişen. * Meded. Yardım.

Giyas-üd din Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Dinin intişar etmesine yardımı dokunan kimse.

Giyasa Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Suya dalmak.

Giybet Osmanlı teriminin Türkçe karşılığı, Arkadan çekiştirmek. Hazır olmayan birisinin aleyhine konuşmak. Birisinin gıyabında hoşuna gitmeyen bir şeyi söylemek. (Gıybet odur ki: Gıybet edilen adam hazır olsa idi ve işitse idi, kerâhet edip darılacaktı. Eğer doğru dese; zâten gıybettir. Eğer yalan dese; hem gıybet, hem iftiradır. İki katlı çirkin bir günahtır. M.)(Gıybet, mahsus birkaç maddede câiz olabilir:Birisi: Şekva suretinde bir vazifedar adama der, tâ yardım edip o münkeri, o kabahati ondan izale etsin ve hakkını ondan alsın.Birisi de: Bir adam onunla teşrik-i mesâi etmek ister. Senin ile meşveret eder. Sen de sırf maslahat için garazsız olarak, meşveretin hakkını edâ etmek için desen: "Onun ile teşrik-i mesâi etme. Çünki zarar göreceksin."Birisi de: Maksadı, tahkir ve teşhir değil, belki maksadı, târif ve tanıttırmak için dese" "O topal ve serseri adam filân yere gitti."Birisi de: O gıybet edilen adam fâsık-ı mütecahirdir. Yâni fenalıktan sıkılmıyor, belki işlediği seyyiatla iftihar ediyor; zulmü ile telezzüz ediyor; sıkılmıyarak âşikâre bir surette işliyor.İşte bu mahsus maddelerde garazsız ve sırf hak ve maslahat için gıybet câiz olabilir. Yoksa gıybet, nasıl ateş odunu yer bitirir; gıybet dahi a'mâl-i sâlihayı yer bitirir.Eğer gıybet etti veyahut istiyerek dinledi; o vakit $ demeli, sonra gıybet edilen adam ne vakit rast gelse: "Beni helâl et." demeli... M.)